สรุปวิจัย เรื่องการพัฒนาทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร์ของเด็กปฐมวัยโดยใช้กิจกรรมการเรียนรู้ประกอบชุดแบบฝึกหัด

ความหมายของทักษะกระบวนการวิทยาศาสตร

                สรุปทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ หมายถึง ความสามารถทางการคิดและความสามารถในการแสวงหาความรูที่ไดรับการฝึกฝนจนชํานาญกลายมาเปนทักษะทางปญญา กอใหเกิดเปนพฤติกรรมการเรียนรูที่อยูในตัวของแตละบุคคล

โดยมีลักษณะสําคัญของทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ 3 ประการ ดังนี้

1.   กระบวนการทางวิทยาศาสตรเปนทักษะทางสติปญญา โดยแตละกระบวนการ เปนทักษะทางสติปญญาเฉพาะ นักวิทยาศาสตร์ ใชเพื่อทําใหเกิดความเขาใจในปรากฏการณธรรมชาติต่างๆ

 2. แตละทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรวินิจฉัยหรือจำแนกไดจากพฤติกรรม ของนักวิทยาศาสตร ซึ่งสามารถสอนใหนักเรียนเกิดการเรียนรูและมีทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์

 3. แตละทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรสามารถถายโอนจากวิทยาศาสตรไปยังสาขาวิชาอื่นได้  และสามารถนําไปใช้เป็นหลักในการคิดอยางมีเหตุผลและใช้ในการแก้ปญหาในชีวตประจำวันไดดวย

ทักษะกระบวนการวิทยาศาสตรขั้นพื้นฐาน (Basic Science Process Skills) มี 8 ทักษะ ดังนี้

 1. ทักษะการสังเกต (Observation) หมายถึง ความสามารถในการใชประสาท สัมผัสอยางใดอยางหนึ่งหรือหลายอยางรวมกันเขาไปสัมผัสโดยตรงกับวัตถุหรือเหตุการณ์โดยมีจุดประสงค์เพื่อหารายละเอียดของสิ่งนั้นๆ

 2. ทักษะการวัด (Measurement) หมายถึง ความสามารถในการใช้เครื่องมือวัดหาปริมาณของสิ่งตางๆ ไดอยางถูกตองโดยมีหนวยกํากับและรวมไปถึงการใช้เครื่องมืออยางถูกตอง

 3. ทักษะการคํานวณ (Using numbers) หมายถึง ความสามารถในการบวก ลบ คูณ หาร ตัวเลขที่แสดงคาปริมาณของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ซึ่งไดจากการสังเกต การวัดหรือการทดลอง

 4. ทักษะการจําแนกประเภท (Classification) หมายถึง ความสามารถในการจัดจําแนกหรือเรียงลําดับวัตถุหรือสิ่งที่อยูในปรากฏตางๆ ออกเปนหมวดหมูโดยมีเกณฑที่ใช้ใน การพิจารณา 3 ประการ คือ ความเหมือน ความแตกตาง และความสัมพันธ

 5. ทักษะความสัมพันธระหวางมิติของวัตถุกับเวลา (Space / Space Relation -ship and space / time relationship) หมายถึง ความสามารถในระบุความสัมพันธระหวางสิ่งตอไปนี้ ความสัมพันธระหวาง 2 มิติกับ 3 มิติ สิ่งที่อยูหนากระจกเงากับภาพในกระจกเปนซายขวาของกันและกันอยางไร ตําแหนงที่อยูของวัตถุหนึ่งกับอีกวัตถุหนึ่ง การเปลี่ยนแปลงตําแหนงที่อยูของวัตถุกับเวลาหรือมิติของวัตถุเปลี่ยนแปลงไปกับเวลา

 6. ทักษะการจัดกระทําและสื่อความหมายขอมูล (Organization data andcommunication) หมายถึงความสามารถในการนําขอมูลที่ไดจากการสังเกต การวัด การทดลองและจากแหลงอื่นๆ มาจัดใหม โดยวิธีการตางๆ เชน การจัดเรียงลําดับ การจัดแยกประเภทเพื่อใหผูอื่นเขาใจความหมายของขอมูลชุดนั้นๆ ดีขึ้น โดยการนําเสนอในรูปตาราง แผนภูมิ

แผนภาพ กราฟ

 7. ทักษะการลงความเห็นจากขอมูล (Inferring) หมายถึง ความสามารถในการนําเสนอ อธิบายขอมูลที่มีอยูซึ่งไดมาจากการสังเกต การวัด การทดลอง โดยเชื่อมโยงกับความรูเดิมหรือประสบการณ์เดิม เพื่อสรุปความเห็นเกี่ยวกับขอมูลนั้นๆ

 8. ทักษะการพยากรณ (Prediction) หมายถึง ความสามารถทํานายหรือคาดคะเนสิ่งที่จะเกิดขึ้นลวงหนา